AYLA’DAN SONRA YÜKSEL’DE VEDA ETTİ BİZE

Ayla Algan çocukluğumun en belirgin hatıralarından biriydi, Ah Güzel İstanbul filmi. Filmi 70li yıllarda televizyon siyah beyazken izlemiştim. Ayla Algan’ın canlandırdığı Ayşe Goncagül karakteri filmin bir sahnesinde, Sadri Alışık ile onun dostlarının olduğu bir masa başında ilk kez içki içiyor

‘’Ben bir küçük cezveyim elden ele gezmeyim

Verin benim yârimi boynu bükük gezmeyim.

 Gülen az gülen az, ağlayan çok gülen az.’’ Şarkısını söylüyordu. Bu filmle tanımış sevmiştim Ayla Algan’ı. Söylediği şarkı, sesi hala kulaklarımdadır. O sahne ve o şarkı o temiz saf bakışlar içime öyle işlemiş ki çocuk yaşımda Ayla Algan’ı kaybettik mesajını aldığımda hemen ben bir küçük cezveyim şarkısını mırıldanmaya başladım. Daha sonra, bir sinema öğrencisi olarak defalarca seyrettiğim bu kült filmin o sahnesi canlandı gözümde.

Ayla Algan, Sadri Alışık, Feridun Çölgeçen, Danyal Topatan, İhsan Yüce... Yeşilçamın en değerli sanatkarları aynı masa etrafında toplanmış. Aralarında bu dünyada kimse kalmamıştı. Ayla Algan ile sahnedeki tüm sanatçılar vefat etmiş oldu. Hepsinin ruhu şad olsun.

Ah Güzel İstanbul, şöhret olmak için ailesinden kaçarak İstanbul’a gelen İzmirli Ayşe ile köklü bir aileden gelen ama hayata tutunamayan ya da tutunmak istemeyen bir seyyar fotoğrafçı Haşmet’in duygusal ilişkisini, alaturka-alafranga çatışmasını ele alan muhteşem film.

Müthiş diyaloglar, çok yerinde ve zekice yerleştirilmiş sosyal göndermeler, göz kamaştıran oyunculuklar, akıcı bir senaryo. Henüz bozulmamış İstanbul’da; bir o kadar saf bir kızın o saflığını kaybedip kaybetmemesinin hikayesi. Filmi izlemenizi öneriyorum, Yeşilçam’ı kaybettiğimiz o sanatçıları, bir küçük cezveyim şarkısını belki benim gözümle de görür etkilenirsiniz.

Ayla Algan deyince entelektüel, tiyatrocu, şarkıcı, sinema oyuncusu, oyuncu koçu ve yazarlığı yanında sosyalist bir sanatçı gelir aklıma.

 Muhteşem sesiyle tiyatro sahnesinde gibi mimikleriyle söylediği şarkılar, hele ‘’ KOCA ÖKÜZ’’. Tüm dünyaya Fransızca, Türkçe yaptığı albümle Yunus Emre’yi tanıtması ülkemiz için büyük gurur kaynağıydı. Sosyal olgulara, değişimlere, haksızlıklara karşı duyarlıydı.

Muhsin Ertuğrul onu ve eşi Beklan Algan’ı yurt dışından çağırdığında tiyatro oyunculuğunda kaliteyi, doğal ve samimi rol yapmayı taşımıştı tiyatro sahnelerine.

Belki dünyada hem Ophelia hem de Hamlet’i kadın olarak sahnede oynayan ilk kadın sanatçıydı... Berlin’de bulunduğu sıralarda ‘Keşanlı Ali Destanı’, ‘Keloğlan’, Giden Tez Geri Dönmez’ ve ‘Kurban’ oyunlarını sahneledi. Yunus Emre’yi dünyaya tanıttı.

Pek çok Ödül kazandı. 1972’de Devlet Sanatçısı ilan edildi. Aynı yıl Unicef Sanatçısı ünvanını aldı. 2022’de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldü.

 Pandemi sırasında oyunculuğa gönül verenlere bir ders kitabı niteliğinde ‘’ Yaratıcı Oyuncu Yaratıcı İnsan’’ kitabını yazdı ve okuyucusuyla buluşturdu.

 Tam Ayla Algan’ı kaybetmenin hüznüyle bugün bu satırları yazarken, yıllarca TRT İzmir Televizyonunda yaptığımız müzik eğlence programlarının 80'ler ve 90ların ortalarına kadar sıkça konuğu olan Yüksel Uzel’in vefat haberini aldım.

Kızı Arzu Uzel annesi için mesajı karşıladı sosyal medyada beni.

‘’Annem,Yüksel Katmer (Uzel) bu sabah hakka yürüdü, huzurlu, acısız, yüzündeki gülümsemesiyle, gözündeki ışık hiç sönmeden, nurlu yüzü ışıl ışıl, benim kollarımda. Salı sabahı 9 Ocak'ta inşallah İstanbul'a ulaşacağız ve Tarabya Merkez Camii'nde ikindi namazından sonra cenaze namazı kılınacak. Telefonlara, mesajlara yetişmem mümkün değil, affınıza sığınmıyorum. Benim annem ve oğlumun anneannesi olmanın ötesinde yüzlerce gönül bağı olan eş-dost ve milyonlarca hayran. Şükür bana bırakabildiği en büyük miras gönülden sevip sevildiği dostları. Madem kıymetliniz yapabileceğiniz dualarınızın yanı sıra buyurun şarkılarıyla anın, her yerde post edin paylaşın. Ben annemin “Yavrum” diyen sesini duyamayacağım ama artık hep şarkıları inşallah her yerde duyacağım. Annemin yüzünün güzelliği ruhumun asilliğinden, kalbinin temizliğindendir. Onu bilen bilir şükür, annem için dilekleriniz size ayna olsun ve katıyla geri dönsün.’’ Mesajını okuyunca göz yaşlarımı tutamadım, neydi bu yaprak dökümü mü?

1950 yılında dünyaya gelen ve asıl adı Yüksel Katmer olan ünlü sanatçı kendine sahne ismi olarak Yüksel Uzel’i seçmişti. O yıllarda böyle bir akım vardı pek çok sanatçı sahne ismi olarak farklı bir ad ya da soyadı kullanıyordu. Türk sanat müziği sanatçısı olarak ilk kez 1978 yılında Büyük Maksim Gazinosu'nda sahne alarak büyük bir şöhret kazandı ve halk tarafından da çok sevildi.

Yüksel Uzel ilk albümünü 1983 yılında Yavuz Plak’tan "Bir Seni Bir Gülü Öptüm" adıyla çıkarmıştı. Albüme adını veren bu şarkı yıllar boyunca birçok sanatçı tarafından da seslendirildi.

80li yıllarda Yüksel Uzel "Yıllar Yorgun Ben Yorgun" ve "Al Aşkını Ver Gönlümü" gibi plaklarıyla da büyük çıkış yakaladı.

 Sanatçı, kariyerinin zirvesinde yer aldığı bu yıllarda anevrizma geçirdi. İsviçre'de art arda beyin ameliyatları geçiren Yüksel Uzel dünyaca ünlü beyin cerrahımız Gazi Yaşargil'in tavsiyesi üzerine on yıldır sürdürdüğü sahne çalışmalarına son vermek zorunda kaldı.

1997'de geçirdiği beyin kanaması nedeniyle uzun süre tedavi gören Yüksel Uzel, iyileştikten sonra sahneleri bırakarak Johannesburg'a yerleşti. Bu şehirde satın aldığı butik oteli işleten Uzel, pandemi döneminde sık sık Türkiye'ye geldi.

Hastalığı sonrası uzun süre sadece televizyon çekimlerine katılan usta sanatçı 1993 yılın kadar albümler yapmaya devam etmişti. Ünlü sanatçı Güney Afrika’ya ilk olarak 1997’de gitmiş çok sevdiği bu yere 1999’da da bir çiftlik alarak yerleşmişti.

Johannesburg’da tanıyıp âşık olduğu iş insanı İhsan Börekçioğlu’yla 2000 yılında evlenen Uzel 2008’de ayrıldı. Yüksel Uzel çok sevdiği Güney Afrika’da yaşamaya devam etti.

 Sahnelerden, hafızamızdan bir bir siliniyor 1900’lü yılların yıldızları. Toplumsal hafızamızın değerleri de değişiyor, internet hızıyla birlikte hızlı bir unutuş süreci yaşıyoruz.

Güle güle Ayla Algan,

Güle güle Yüksel Uzel.